Zo zit je op vakantie niet meer aan je smartphone vastgeplakt

We kunnen het helaas niet ontkennen: we zitten met z’n allen massaal aan onze smartphones vastgeplakt. Vreemd is dat niet. Bedrijven zoals Google en Facebook weten na jaren onderzoek precies hoe ze ons moeten aansporen om eindeloos onze telefoons te blijven checken. En dat niet alleen: er is ook altijd wel iets wat we willen of kunnen opzoeken. Het weerbericht voor morgen, de vertrektijden van je trein of het nieuws van de dag. En als je je telefoon dan toch in je handen hebt, dan kun je ook je moeder nog wel even een berichtje sturen hoe het met haar gaat. En voor je het weet, raak je verzeild in allerlei app-gesprekken die je zelf bent gestart.

Smartphones en stress

Of dat nu zo erg is? Eigenlijk wel. Allereerst legt de wetenschap steeds duidelijker het verband tussen smartphones en stress. Deense onderzoekers deden in 2015 bijvoorbeeld onderzoek naar het gebruik van social media. De 1100 proefpersonen die een week geen Facebook mochten gebruiken, werden daar meetbaar gelukkiger van en voelden zich veel minder gestresst. Ander onderzoek – gehouden in Canada – toonde aan dat ook het overmatig checken van je e-mails stress oplevert. Proefpersonen die hun inbox nog maar drie keer per dag mochten checken, waren na twee weken significant minder gestresst dan in de periode daarvoor.

Minder sociaal en minder seks

Volgens onderzoekers van de Universiteit van Korea zou veelvuldig smartphonegebruik zelfs een chemische disbalans in je hersenen veroorzaken, waardoor we vatbaarder zouden zijn voor depressie en angststoornissen. De Universiteit van San Diego ondervond verder nog dat mensen door hun smartphone minder vaak sociale afspraken maken, minder seks hebben en vaker eenzaam zijn. En inmiddels hoef je ook niemand meer te vertellen dat je door het blauwe licht in je smartphone ‘s avonds veel minder goed in slaap geraakt.

Ook op vakantie

Kortom: het zijn handige, maar ellendige apparaten, die smartphones. Daar lijken we ons steeds bewuster van te worden, maar echte aanpakkers zijn we niet. Zo zou je denken dat we op vakantie – een periode waarin we niet hoeven te werken en we ver van vrienden en verplichtingen zijn – wel los kunnen komen van onze telefoon. Maar niets is minder waar. Het Nederlandse hotels.com bijvoorbeeld onderzocht het smartphonegedrag van 10.000 mensen uit 31 verschillende steden. Daaruit bleek dat onze noorderburen op vakantie alsnog 2,5 uur per dag aan hun telefoons vastgeplakt zitten. Belgen zullen waarschijnlijk niet anders zijn. Wat we al die tijd op dat scherm zitten te doen? Voornamelijk rondneuzen op social media (48 %), het nieuws doorzoeken (29 %) en onze reisapps en e-mails checken (28 %).

Zo gebruik je je smartphone minder

Dat is veel, 2,5 uur. In die tijd had je veel betere en gezondere dingen kunnen doen. Een lekkere wandeling langs het strand, een baantje trekken, een goed boek lezen, of gewoon even helemaal niks – zodat je eindelijk eens een keertje echt los van je werk komt en goed uitgerust van vakantie thuiskomt. Hoe we ervoor zorgen dat we op vakantie minder aan onze smartphones vastgeplakt zitten? We geven je vier tips die het NRC (een Nederlands dagblad) kreeg van verslavingsdeskundigen en het CHT, en voegen er aan het eind nog een extra tip aan toe. Ideaal: alle vijf de tips zijn ook perfect toe te passen na je vakantie.

1. Gebruik je telefoon bewuster, minder op automatische piloot

Je herkent het vast wel. Ineens heb je je telefoon weer vast zonder dat je eigenlijk weet waarom. Om dit automatisme te doorbreken, is het een goed idee om het nemen van je telefoon minder gemakkelijk te maken. Leg hem niet meer op je (strand)tafel, maar steek hem diep in je tas, jas, of leg je smartphone aan de andere kant van de kamer. Een andere optie is het instellen van een tijdslimiet of een app die bepaalde sites op een door jou gekozen tijd blokkeert.

2. Maak je smartphone minder aantrekkelijk

Het klinkt misschien vreemd, maar je kunt je telefoon minder aantrekkelijk maken door je scherm op grijstinten te zetten in plaats van op kleur. Dat maakt een deel van de prikkels die je gedrag beïnvloeden minder sterk. Een andere manier om je smartphone minder aantrekkelijk te maken is je favoriete apps niet op je eerste scherm te zetten, maar op je tweede of derde. ‘Verstoppen’ in mapjes op de tweede of derde pagina is natuurlijk nog beter.

3. Regel alternatieven

Als we stoppen met roken, grijpen we naar alternatieven in de vorm van (veel) eten. De alternatieven bij een smartphone zijn gelukkig veel minder ongezond. Sterker: het lezen van een boek als alternatief is zelfs gezond voor je. Ga de omgeving verkennen of lekker bewegen. Zo kom je ook nog eens opgeladen terug van vakantie. Ook kun je ervoor kiezen om smart speakers te gebruiken, zoals Alexa, Siri of de Google Assistant. Met zo’n verbale assistent zal je je telefoon veel minder vaak plotseling in je handen hebt.

4. Onderzoek je eigen gedrag

Net als bij afvallen, moet je het minderen van je telefoongebruik wel echt zelf willen. Daarvoor is soms een shockmoment nodig, een vorm van interventie. Dat moment kun je heel makkelijk zelf creëren met apps als Moment of Instant die je telefoongebruik meten. Geschrokken van de tijd dat je achter je telefoon doorbrengt? Dan mag je aan de slag.

5. Meaningful

En tot slot de extra tip, die komt van de Australische psychologe Jocelyn Brewer. Brewer gelooft niet in een complete detox als het om smartphonegebruik gaat, maar pleit voor ‘een gezond dieet’ in de vorm van drie M’en: mindful, meaningful, moderate. Mindful en moderate benoemden we – zij het in andere bewoording – hierboven al. Wees bewust van je gebruik (mindful) en zorg ervoor dat de telefoon niet de hoofdrol in je leven speelt (moderate). De middelste voegen we graag nog aan dit tiplijstje toe: meaningful. Anders gezegd: wil je even door Instagram scrollen? Prima, als je je er maar bewust van bent dat je er zin in hebt, en het niet doet uit automatisme of verveling.

Zit je ook vol goede voornemens na het lezen van dit artikel? Pak je bucketlist erbij en bekijk onze Last Minute bestemmingen eens. Fijne vakantie!