Waarom je vakantiegeluk niet in de grote dingen zit

Vakantie is ooit in het leven geroepen om tot rust te komen. Maar waar men vroeger nog naar Blankenberge vertrok om daar vervolgens drie weken lang niet meer van het strand af te komen, vliegt men tegenwoordig liever naar de andere kant van de wereld. Want ja, die bucketlist, hè. Hoe in hemelsnaam krijg je dat ding anders ooit aan het slinken.

Bloed, zweet en tranen

Dus dagenlang naar één camping in Frankrijk, Italië of Spanje? Ons niet meer gezien. We reizen liever af naar Amerika om daar binnen twintig dagen Las Vegas, Los Angeles, San Francisco, Death Valley, Grand Canyon, Zion National Park, Yosemite en Bryce Canyon van onze bucketlist af te kunnen vinken. Leuk? Dat begin je je na tien dagen bloed, zweet en tranen (van al dat gehaast) toch af te vragen.

Een moetje

Volgens Jessica de Bloom, arbeids- en organisatiepsycholoog en auteur van het boek De kunst van het vakantievieren, noemen mensen een vakantie geslaagd als ze hun vrije tijd zelf mogen invullen. Mooi, denk jij nu, want die bucketlist, dat is toch echt iets wat je zelf wil. Niet iets wat je baas of je buurman je zit op te dringen. Maar is dat wel echt het geval? Ben je inmiddels misschien niet zó beïnvloed door Facebook, Instagram en alle reisverhalen van vrienden en familie, dat je dénkt dat je alles wilt zien, maar dat die bucketlist – waarschijnlijk onbewust – eigenlijk is geëvolueerd naar een ‘moetje’.

Memorabel

De vraag rijst dus hoe gelukkig we nu echt worden van het afvinken van onze bucketlist. De inmiddels overleden Christopher Peterson, professor aan de universiteit van Michigan en een van de honderd meest geciteerde psychologen ter wereld, dacht er het zijne van. Aan de ene kant was hij pro bucketlist. ‘Een bucketlist kan ertoe leiden dat het leven als ­memo­rabel wordt ervaren’, aldus Peterson. En eerlijk is eerlijk: wie kijkt er aan het eind van zijn leven liever terug op een saai leven, dan op een memorabel leven?

Opscheppers

Aan de andere kant toont Peterson zich sceptisch. Want hoeveel plannen zouden er nog op je bucketlist staan als je geen publiek had om erover te vertellen? Zou die reis naar het koudste punt op aarde dan écht iets toevoegen aan je leven? Of het beklimmen van die verrekte Rinjani-vulkaan, nu je er toch bent. ­Petersons collega-blogger en filosoof Jennifer Baker is het met hem eens. Mensen zijn opscheppers, concludeert ze. Volgens haar zit achter een groot deel van alle afgevinkte items de al dan niet onbewuste gedachte: ‘IK ben van de bergen in Peru abgeseild, en jullie arme sukkels niet.’

Voor jezelf

Patrick van Hees, expert op het gebied van geluk, zegt – zonder eerst dit artikel te hebben gelezen – exact hetzelfde. Hoewel uit onderzoek is gebleken dat je hersenen dopamine (een neurotransmitter en ons lichaamseigen feel good drug) aanmaken op het moment dat je letterlijk iets van je actielijst kunt afstrepen, zegt hij zijn twijfels te hebben bij het fenomeen bucketlist. ‘Ik vraag me sterk af of een mens daar echt gelukkig van wordt. Een goede vraag om jezelf te stellen, is of je de dingen op je bucketlist ook zou doen, als je ze niet met andere mensen zou kunnen delen. Kortom: doe je het echt voor jezelf, of doe je het voor een ander? En voor die mooie foto die je vervolgens op Instagram kunt plaatsen?’

Unieke momenten

Eenzelfde geluid dus. Maar, zoveel mensen, zoveel meningen. Volgens Nobelprijswinnaar Daniel Kahneman is het creëren van unieke momenten belangrijk om ervoor te zorgen dat we gelukkig worden van een vakantie. Van Hees beaamt dat. Hij vertelt dat uit onderzoek blijkt dat mensen gemiddeld gelukkiger worden van regelmatig een korte vakantie, dan van één lange reis. Tijdens een lange reis is het immers aannemelijker dat je op een gegeven moment in herhaling valt (wéér een dag op het strand) dan tijdens een korte reis, en dus minder unieke herinneringen aanmaakt. Heb je je bucketlist er alweer bijgenomen? Wij bijna ook. De vraag is echter: wat zíjn unieke momenten precies? Hebben we het dan over bungeejumpen, nieuwe steden ontdekken en die bijzondere wandelroute lopen, of kan het ook gaan over dat godsgruwelijk lekker drankje dat je op je derde vakantiedag voorgeschoteld kreeg? Of over dat eerste moment dat je je tenen in het zachte zand lanceerde?

Verschilt per mens

Volgens Van Hees verschilt dat per mens. ‘Mensen zijn zo verschillend. Zo reist de één graag in een groep, terwijl de ander liever alleen op pad gaat. Ook heb je mensen die heel gelukkig worden van een dagje vakantie in een eigen land, terwijl een ander dat pas wordt als hij lopend naar Santiago gaat. Dus wat de één ervaart als uniek moment, is dat voor een ander niet.’ Volgens Van Hees is het voor je geluksgevoel vooral belangrijk dat je op vakantie doet waar jij je goed bij voelt. ‘Wat past er bij je? Fysiek, financieel, maar ook qua interesse en tijd? Ga vooral niet de hele dag museum in en uit omdat je medereiziger dat graag wil.’

Terug bij af

En zo zijn we weer terug bij af. Althans, bij Jessica de Bloom. Die concludeerde dat mensen een vakantie geslaagd noemen als ze hun vrije tijd zelf mogen invullen. Maar voordat je nu meteen gestaag verder je bucketlist gaat aanvullen (‘dat Santiago klonk namelijk echt als een cool plan’), ga dus eerst eerlijk bij jezelf na: wil je dit écht? Of wil je dit – misschien zelfs onbewust – wellicht wel voor én vanwege de buitenwereld?

We helpen je graag een eindje op weg met de ene vraag: wat vind je écht belangrijk op vakantie? Want volg je hart… bij het kiezen van je vakantie. Dan zit je altijd goed!

Lees meer over: Uit onderzoek blijkt…   Vakantienieuws  
Gerelateerde verhalen